VEEL GESTELDE VRAGEN (FAQ) |
Heeft u een interessante mentorvraag of een boeiende casus uit uw dagelijkse praktijk? Laat dan uw vraag achter op deze rubriek. Zorg wel dat u een heldere vraag stelt, een onderwerp invult op de eerste regel en het bericht ondertekent met uw naam en/of functie. Te vage berichten of berichten waarvan de bedoeling onvoldoende duidelijk is, worden door onze webmaster niet online geplaatst.
Hieronder kunt u een vraag stellen aan de auteurs, vindt u de belangrijkste gestelde vragen en de antwoorden daarop!
|
Maya Bakker is trainer/adviseur en geeft ook individuele begeleiding. Ze heeft jarenlange ervaring als schoolleider en leerlingbegeleider.
|
|
|
|
Ivo Mijland is werkzaam als trainer/coach, hij geeft individuele begeleiding en schrijft voor diverse onderwijstijdschriften. Hij heeft jarenlange ervaring in het voortgezet onderwijs als docent, mentor en faalangsttrainer. |
Veelgestelde vragen en antwoorden
|
Mentoraat
Beste auteurs,
Ik ben een beginnend mentor op een christelijke middelbare school. Nu overweeg ik jullie boek te bestellen, maar ben tevens op zoek naar een handboek waar ook aandacht wordt besteed aan het christelijk geloof. Weet u een mogelijke titel voor mij?
Bij voorbaat dank,
Arjen
Je zou eens navraag kunnen doen bij Driestar Educatief in Gouda. Daar wordt ons boek gebruikt met aandacht voor het reformatorisch onderwijs. Wellicht hebben ze daar geschikte aanvullingen?
Succes.
Ivo
|
Meelopersproblematiek
Beste Ivo en/of Maya,
In mijn mentorklas is een redelijk goed werkklimaat. Het niveau is niet hoog, maar er is respect en er wordt weinig gepest, waarschijnlijk omdat we een goed pestprotocol als klas samen hebben gemaakt. Er komt af en toe wel een incident voor waarbij vooral de groep meelopers redelijk groot is (uitschelden bijvoorbeeld). Ik werk vaak met energizers. Mijn vraag is of er een oefening of een gespreksvorm is waarbij ik met de klas over deze problematiek kan praten en er dus functioneel iets aan kan doen.
Met vriendelijke groet,
Thijs
PS. bij de pesters pas ik de no blame methode toe en dat werkt goed.
Dag Thijs,
Wat leuk om te lezen dat je zo veel doet aan het groepsklimaat. Je zult vast ervaren dat het goede klimaat ook bijdraagt aan zinvol onderwijs. Uiteraard is er ook - als je alles doet aan een goede band in de klas - wel eens wat minders te melden. In een goede groep kun je dat vaak veilig en eerlijk bespreken.
Heb je al een sociogram afgenomen met deze klas? Een sociogram biedt inzicht in het onderwaterprogramma van een klas en maakt vaak veel zichtbaar over de verbindingen binnen een groep. In het handboek staat stap voor stap beschreven hoe je een sociogram afneemt en wat je er mee kunt doen.
Ben je bekend met de boeken van uitgeverij Panta Rhei? Die hebben diverse boeken die geschikt zijn om heel gericht met een groep te werken aan diverse thema's. Heel goed is 'Nieuwe spelen om problemen op te lossen' van Bernd Badegruber. Daarin staan bijvoorbeld spelen die speciaal bedoeld zijn voor samenwerking of intergratie.
Verder is het interessant om vanuit zo'n opdracht/energizer de klas als klas aan te spreken. Benoem je probleem zoals je het hier op de site benoemt. Vraag aan de klas wat zij zouden kunnen doen om hier iets aan te doen. De kans is groot dat de 'meelopers' zich niet eens bewust zijn van hun gedrag. Wijs het gedrag niet af, maar probeer het positief bespreekbaar te maken. Dat kan door iets te vertellen over erbij horen. Want er bij horen is het belangrijkste wat mensen zoeken in het leven. Dus ook op school. Mensen zijn zelfs bereid om daar op destructieve wijze andere mensen mee te beschadigen, bijvoorbeeld door schelden.
Hoe oud zijn deze leerlingen? Voor bovenbouwers zou je ook een film kunnen zoeken die laat zien dat erbij horen heel belangrijk is. Een heel mooi - maar heftig - document is Das Experiment van Olivier Hirschbiegel. In die film zie je hoe mensen - als de situatie er om vraagt - in staat zijn tot de vreselijkste dingen, maar dat die agressie dus voortkomt uit een stukje zelfbescherming. De film gaat feitelijk over meeloopgedrag. In de film worden willekeurige burgers gesplitst in twee. De ene groep wordt gevangene, de andere gevangenisbewaker. De film is gebaseerd op een experiment dat werkelijk plaatsgevonden heeft in Stanford Prison. Wat je ziet is dat de gevangenen en de bewakers binnen enkele uren felle tegenstanders worden en dat de de groepen zich in leven houden door mee te lopen met de groep waartoe ze behoren. Vanuit dit historische gegeven kun je meelopersgedrag dus proberen anders te bekijken en van daaruit samen zoeken naar een gezamenlijk gevoel. Werken aan meelopersgedrag voor de hele klas, zeg maar.
Ook de film Blue Bird van Meike de Jong biedt veel stof tot praten. Je krijgt heel subtiel te zien wat er in een groep waar pesten plaatsvindt gebeurt en wat leerlingen die lef tonen kunnen bewerkstelligen in de aanpak ervan.
Wat ook goed werkt is dat je van je zelf laat zien dat je er ook graag bij wil horen en dat je daarvoor ook wel eens foute keuzes gemaakt hebt. Of teleurgesteld bent. Kwetsbaarheid van een mentor is een machtig instrument.
Thijs, ik hoop dat je hier iets mee kunt.
Groetjes,
Ivo Mijland
|
format lvs
Beste Maya Bakker,
Ik zoek een duidelijk format van een mentorkaart. Kunt u mij hieraan helpen?
Mvgr.
Harry (net mentor)
Dag Harry,
Op www.voorelkementor.nl staat onder de knop werkmaterialen veel bruikbaar materiaal. Kijk eens of je daar iets kunt vinden.
Hartelijke groet,
Ivo Mijland
|
kennismakingskamp
Beste Maya en Ivo
Gisteren heb ik een vraag gesteld over het wel of niet op een kennismakingskamp gaan met een groep 1e jaars leerlingen op het Voortgezet onderwijs. Ik hoop dat jullie mij hierin advies kunnen geven, om zo de discussie op school te onersteunen. Ik heb echter vergeten om mijn naam hieronder te zetten. Daarom alsnog,
Vr. Gr. Linda Vree
Hoi linda,
Het antwoord staat inmiddels online, wellicht te laat. Voor dringende vragen adviseer ik je rechtstreeks te mailen naar ivo@orthoconsult.nl of info@mb-salto.nl.
|
Bedankt!
Beste Maya en Ivo,
Bedankt voor jullie geweldige boek! Ik heb het boek gelezen voor ik dit schooljaar mentor werd. Er stonden heel veel bruikbare tips in, waar ik echt wat aan heb! Ik was gigantisch zenuwachtig, omdat ik zonder voorbereiding, ineens mentor werd. Maar door jullie boek wist ik er ineens veel van. En nu vind ik het ontzettend leuk om mentor te zijn en de leerlingen zijn blij met mij als mentor. Dus bij deze, bedankt!!!
Marieke
Hallo Marieke,
Zulke complimenten doen ons natuurlijk goed. Wist je dat er binnenkort een boek met lesideeen verschijnt? Vanaf 5 maart is 'Energie voor elke mentor', met 25 uitgewerkte mentorlessen, verkrijgbaar bij www.uitgeverij-quirijn.nl.
Nogmaals dank voor je leuke feedback.
Groetjes,
Maya en Ivo
|
Overijverige leerling
Beste Maya en Ivo,
Ik ben een beginnend mentor en in mijn mentorklas zit een leerling die het erg goed doet op school. Ze zit nu op HA 2e klas met een 8,31 gemiddeld. Hier werkt ze dan ook keihard voor. Haar ouders en ik zijn er echter bang voor dat ze zich teveel focust op haar schoolwerk en daar teveel tijd aan besteed. Zijn er manieren en technieken om haar een stapje terug te laten nemen? En zou het voor haar helpen als ze een studiemaatje krijgt? Zo ja, hoe moet ik dat dan invullen. Wij zijn namelijk bang dat ze anders omkomt in het werk als ze straks naar het VWO toe gaat.
Groetjes Freek
Dag Freek,
Overijverigheid wordt vaak als positief gezien. Goed dat jullie er ook een zorg aan verbinden. De vraag is: voor wie wil ze het goed doen? Wat geeft ze door zo goed te presteren? En wat is de prijs die ze betaalt voor deze inspanningen. Ze noemen dit soms positieve faalangst. Er wordt knetterhard gewerkt, de resultaten zijn daardoor goed (anders dan bij negatieve faalangst), maar de inspanningen zouden een verhulling kunnen zijn van een diepere pijn, bijvoorbeeld angst om te falen.
Ga samen met ouders in gesprek om te kijken hoe deze zorg in balans in beweging gebracht kan worden.
Succes.
Ivo
|
Heimwee
Beste mensen,
Nu de WERKWEEK (kamperen in een jeugdherberg) voor klas 2 er weer aan komt, krijg ik heel veel reacties van kinderen en ouders mbt heimwee.
Welke contextuele koers vaar ik bij deze kids?
Leen
Wellantcollege
Dag Leen,
Heimwee is een heel naar gevoel. Heb je er vroeger zelf wel eens last van gehad? Probeer eens terug te gaan naar die tijd en bedenk wat of wie jou daarmee destijds had kunnen helpen?
Bij heimwee vooraf is er onderscheid te maken tussen 1) de vrees om ergens naar toe te gaan en 2) de vrees om ergens vandaan te gaan.
In het eerste geval is er vrees voor het onbekende. Wat gebeurt er als ik het niet leuk vind, als ik bang word, als ze niet aardig tegen me doen?
Jongeren die hier last van hebben kun je helpen door heel veel informatie over het kamp te geven. Zij zijn bevreesd voor het onbekende. Leg rustig en zo precies mogelijk uit wat gaat gebeuren, probeer veel te visualiseren: draai zo mogelijk een video van een eerder kamp. Benadruk dat er oog is voor de groepsveiligheid: ieder hoort erbij en kan meedoen. Leg de structuur van bereikbaarheid uit. Praat ook over heimwee en over eigen ervaringen. Iedereen heeft er wel eens last van. Soms zien kinderen vooral op tegen de drukte (hoogsensitief). Regel en bespreek dat er rustige momenten en rustige hoekjes zullen zijn . Niets is gek, omdat we allemaal verschillend zijn, hebben we andere dingen nodig.
In het tweede geval ligt het gecompliceerder. Als er thuis zorgen zijn van welke aard dan ook, reageert een kind vaak door thuis niet weg te willen. Zorgen over thuis worden tijdens werkweken vaak groter en kunnen veel emotie losmaken. Het kind heeft het gevoel in de buurt te moeten blijven, een steun te moeten en willen zijn voor ouders en andere familie. Zo maakte ik tijdens een werkweek naar het buitenland met bovenbouwklassen mee dat een leerling persé terug wilde om moeder bij te staan bij de ziekte van oma. Oma was al een half jaar ziek en daar in het buitenland, werd dit verdriet ineens onhoudbaar groot..In het telefoongesprek met thuis benadrukte moeder dat ze het thuis goed konden hanteren en dat het kind er echt even niet aan hoefde te denken en zonder schuldgevoel mocht ontspannen.
Bij deze leerlingen is de steun van de ouders dus van groot belang. Probeer in een gesprek met de leerling te achterhalen met welke variant je te doen hebt. Waarover maakt hij of zij zich zorgen? Sta deze leerlingen ook frequent contact met thuis toe. Als ze horen dat het (wat het ook mag zijn) goed gaat, kunnen ze vaak weer verder.
Heimwee laat zich met verstand slecht sturen. Als het gevoel geaccepteerd en erkend wordt, is er ook tijdens het kamp vast een mogelijkheid om je verhaal te doen. Daar is niets geks aan. Je kunt deze vorm van heimwee namelijk zien als een trouw aan thuis.
In een mentorles vooraf kun je rond een woordweb al eens brainstormen over het onderwerp. Het maakt vast veel los. Zorg ervoor dat dat veilig gebeurt en dat er niet lacherig over wordt gedaan.
Veel succes en een fijne werkweek.
Maya Bakker
|
grof taalgebruik
Bij mij in de klas zijn twee jongens steeds opvallend bezig met uitermate grof taalgebruik. Straf lijkt niet te helpen. Ik heb al klachten gehad van sommige ouders. Wat kan ik doen?
Hallo,
Grof taalgebruik komt niet vanzelf. Ik zou persoonlijk met de leerlingen een prettig gesprek aangaan. Gewoon gezellig een beetje kletsen over hobby, sport, muziek etc. Vraag dan eens tussen neus en lippen door wat jij als mentor kunt doen om de leerlingen te helpen andere taal te gebruiken. Vertel dat je je zorgen maakt over hun woordkeus, omdat je merkt dat anderen daar over mopperen. Kortom: geef de leerlingen invloedsbesef en laat ze merken dat ze er toe doen voor jou. Waarschijnlijk hebben deze leerlingen het gevoel dat het toch allemaal niks meer uitmaakt wat en hoe ze reageren. Wat goed kan helpen: observeer deze leerlingen een aantal lessen en kijk wat ze goed doen, waar je tevreden over bent. Benoem deze zaken tegen de leerlingen. Op die manier merken ze dat ze ook op positief gebied gezien worden.
Succes.
Ivo Mijland
|
kennismakingskamp
Bij ons op school gaan we met de nieuwe brugklassen(VO) na drie dagen kennismaken op school op een tweedaags kamp De klassen blijven 4 jaar bij elkaar en op dat kamp kan de mentor intensief met de klas werken d.m.v. sport, spel en gezamelijke taken zoals koken, slapen etc om een positieve groep te bewerkstelligen. Maar er is twijfel of een kamp wel gschikt is daarvoor en of je niet beter op de plaats waar je met elkaar gaat werken kunt kennismaken
Een kamp is uitermate geschikt, als je er maar niet mee begint. Je moet op school de eerste fase van het groepsproces starten, om daarna kennis te maken op ander terrein. In ons handboek 'positieve groepsvorming' lees je uitgebreid over onze visie op dit stuk.
|
media en seksueel gedrag
Dit is de situatie (waargebeurd verhaal):
Een meisje en een jongen kussen elkaar op de mond voor de school. Sommige van hun klasgenoten merken het en nemen het met hun mobiel op.
De volgende dag staat het filmpje op facebook en is dus toegankelijk voor honderden mensen.
De jongen voelt zich gewaardeerd want voortaan kent iedereen zijn naam maar het meisje schaamt zich en voelt zich erg ongemakkelijk bij.
Ze loopt naar jou toe om haar gevoelens te uiten.
1) Wat doe je?
2) Is er een bepaalde procedure die gevolgd moet worden? Zo ja, door wie is het bepaald? De school, het ministerie van onderwijs?
3) Krijg je als mentor een bepaalde training om met dergelijke situaties om te gaan?
Céline
Beste Céline,
Social media bieden jongeren veel kansen, maar de risico's zijn ook groot. Er is zelfs een term voor: sexting. En ik herken je opmerking: sexting zorgt voor aanzien, maar ook voor afzien. Wat ik tijdens trainingen altijd betoog, is dat je het de jongeren niet moet afpakken met straffen en verboden. Luister goed naar de verhalen achter het gedrag. Wat is de opbrengst, wat zijn de risico's. Alleen straffen, daarvoor is het medium te snel en te ongrijpbaar. Bovendien vestig je er dan juist de aandacht op en zijn het niet honderden maar duizenden mensen die het gaan zien. Wat wel helpt is om met de jongeren in dialoog te gaan. Wat maakt dat ze doen wat ze doen? Weet de jongen dat het meisje er last van heeft? Waar zit de grootste pijn bij het meisje? Wat zou ze kunnen doen daarmee? Vraag ook eens aan de jongeren om een mediales te verzorgen voor de docenten. Hoe werkt Twitter, wat kun je doen met Facebook, wat is het verschil tussen Facebook en Path. Wij bieden bij Ortho Consult een praktijkgerichte tweedaagse training over social media, de kansen en de bedreigingen. Kijk maar eens op onze site www.orthoconsult.nl
Tot slot: dank voor deze belangrijke vraag.
Ivo Mijland
|
Ouders betrekken bij activiteiten
Dit jaar hebben wij voor het eerst de ouders betrokken bij de introductieweek van de brugklassers. De ouders waren heel enthousiast en boden hun diensten aan voor de toekomst. Ik merkte aan sommige leerlingen dat ze niet zo enthousiast waren om hun ouders rond te zien lopen op de school..... een leerling vertelde dat hij het al moeilijk genoeg vond te wennen en dat hij nu ook nog zijn moeder in de gaten moest houden dat ze geen stomme dingen deed of zei ...
Toch niet zo'n goed idee om ouders bij de activiteiten van school te betrekken?
Beste Leen,
De gedachte achter het idee: ouders betrekken bij de introductie zodat ook voor hen de overgang van de vertrouwde basisschool naar het grote VO wat soepeler verloopt, is heel mooi maar wat verwoordt die leerling het prachtig!
Inderdaad kost het groepsproces de leerlingen in het begin veel energie
en wordt dit proces verstoord door de aanwezigheid van ouders.
Een ander verhaal is het wanneer bv. in juni, als de nieuwe leerlingen uitgenodigd worden op hun nieuwe school om kennis te maken met klasgenoten en mentor, de ouders gelijktijdig een eigen programma aangeboden wordt. In zo'n programma voor de ouders kan verteld worden hoe de introductie eruit gaat zien, hoe de ouders contact kunnen leggen met school en dat er al in de tweede schoolweek een ouderavond voor de brugklas gehouden wordt. Ouders kunnen dan nog reageren op het programma en eventuele bijzonderheden over hun kind toelichten.
Zorg ervoor dat er tijdens de introductie mooie opnames gemaakt worden en laat de ouders op de ouderavond veel beelden zien en de mentor veel vertellen over de eerste dagen. Het is ook belangrijk dat de mentor veel belangsteelling toont voor hoe de kinderen thuis gereageerd hebben in die eerste weken.
Op deze manier worden ouders betrokken bij het proces, maar zodanig dat de leerlingen hun eigen startproces kunnen doorlopen zonder dat
zij afgeleid worden door de aanwezigheid van de ouders.
|
vader leren kennen
een leerling van mijn klas (praktijkonderwijs klas 4) wil graag voor het eerst contact zoeken met zijn vader, die wou eerst zijn eigen zoon niet kennen, maar mijn leerling geeft aan... ik wil mijn vader een nieuwe kans geven. Hij wil graag mijn steun hierin, maar dit vind ik nogal lastig!!
Ik zou vooral erkenning geven voor de inspanningen die er allemaal gepleegd worden door vader en kind. Vervolgens zou ik je dilemma duidelijk maken: vraag wat er precies van je verlangd wordt en geef aan dat je het een moeilijke vraag vindt waarbij je zo goed mogelijk wilt begeleiden, maar ook direct aan wilt geven dat je daar als mentor je beperkingen in verwacht.
Succes.
Ivo
|
drugsgebruik
een van mijn mentorleerlingen heeft toegegeven dat hij wiet gerookt heeft. Dat was niet zo moeilijk op te lossen, maar het vervolg wel; hij wordt gedwongen om te dealen. Hij heeft mij in vertrouwen genomen en dat wil ik niet beschamen, maar ik heb het gevoel dat dit een beetje boven mijn pet gaat. Hij wil niet dat ik zijn ouders inlicht, geen politie, maar dat laatste lijkt mij nou juist wel nodig. ik bedoel, drugsdealen is niet niks. Wat te doen, zonder zijn vertrouwen kwijt te rakern?
Op onze website staat een artikel over omgaan met geheimen. Als je het niet kunt vinden, mail me dan even ivo@orthoconsult.nl dan zal ik het artikel aan je sturen. Belangrijk is om uit de greep van het geheim te komen, zonder vertrouwen te schaden.
|
persoonlijke mentor?
Geachte mvr. Bakker en mr. Mijland
Op onze school zit een zeer stille en bange jongen die door het verlies van zijn broer voor veel dingen bang is geworden. Ik werk nu ongeveer twee jaar op mijn school en ons team heeft gevraagd of ik hem persoonlijk zou willen begleiden.Is dit goed om te doen voor de jongen en hoe moet ik dat eventuel aanpakken?
met vriendelijke groeten:
Laika Bakker
Dag Laika,
Om je vraag goed te kunnen beantwoorden, is het fijn om over meer gegevens te beschikken.
Hoelang is het geleden dat de broer van deze leerling is overleden?
Hoe was deze leerling voorheen?
Als het verlies nog maar kort geleden heeft plaatsgevonden, is het goed de leerling te polsen hoe hij staat tegenover gesprekken met jou. Het verlies van een broer of zus is een traumatische ervaring op zo’n jonge leeftijd. Hoe is het gezin verder samengesteld? Kan het verdriet thuis gedeeld worden? Wil de leerling er op school mee geconfronteerd worden of is het juist beter ondersteuning buiten school te zoeken?
Als het al iets langer geleden is, is het raadzaam om te kijken of deze leerling wil deelnemen aan een rouwgroep op school, tenminste als zo’n groep op jouw school georganiseerd wordt. Nergens anders voelen jongeren met verlies zich zo gehoord en gekend als tussen leerlingen die vergelijkbaar verlies meegemaakt hebben.
Rouw kent geen tijd en kan zich op allerlei manieren manifesteren. Als je deze leerling gaat begeleiden, is het goed hiervoor een training te volgen en je goed in te lezen in de materie.
Voor dit laatste kun je veel materiaal vinden op de site www. in de wolken .nl
Veel succes.
Maya Bakker
|
Ouders van voormalig pestslachtoffer
Goedenavond,
In mijn klas zit een leerling die op PO gepest is. De leerling is verlegen en stil en heeft heel erg moeten zoeken naar zijn plek in de groep. Momenteel gaat het naar mijn mening goed. De leerling lacht, heeft vrienden en is volgens mij een stille genieter.
Ouders hebben echter ervaringen met pesten vanuit PO, maar ook op VO bij broer. Broer is zelfs van school gewisseld en zat psychisch erg in de knoop door pesterijen. Ouders zijn nu extra waakzaam.
Tijdens een oudergesprek waarbij leerling ook aanwezig was, pushten ouders leerling om toe te geven dat er gepest en genegeerd wordt terwijl leerling zelf zegt dat het erg meevalt en dat er wel om hulp wordt gevraag.
Ik vraag me af of ik nu echt met een stille sociaal wenselijke leerling te maken heb, of met overbezorgde ouders. Hoe kan ik hier het beste mee omgaan?
Met vriendelijke groet,
MAVO-1 mentor
Beste mentor,
Een complexe vraag die op een forum niet te beantwoorden is. Lees anders eerst een het artikel 'pesten als familietrek' , te vinden op www.ivomijland.nl
Mocht je daarna vragen hebben, mail me dan even.
Ik hoor van je.
Ivo
|
overnemen mentorklas
Hallo Maya en Ivo,
Ik heb een mentorklas overgenomen van een zieke collega. Ik heb nog geen ervaring als mentor maar wel een specialisatie lln begeleiding gedaan. Waar moet ik beginnen in deze klas die waarschijnlijk al een aantal mentor'dingen' gedaan heeft? Moet ik helemaal opnieuw beginnen of kan ik ergens instappen? Zoja, waar dan?
Vriendelijke groet,
Inger Renes, Frans
Hoi Inger,
Het groepsproces begint opnieuw zodra er een verandering optreedt in de groep. Als er een nieuwe mentor komt, zal er dus ook in deze klas even de 'verwarring' zijn uit de eerste fase die we in ons handboek omschrijven: de orientatiefase. In die fase kun je met leuke kennismakinsenergizers de toon zetten. Als ik een tip mag geven, dan zou ik ook gebruik maken van de groep zelf. Die heeft namelijk dezelfde vragen als jij. Gaan we nu weer van voor af aan beginnen? Maakt deze nieuwe mentor die ene opdracht af? Zal deze mentor ook met ons een uitstapje maken? Heeft deze mentor ruimte om met ons te praten over problemen? Maak gebruik van de vragen van de groep en zorg op die manier voor samenwerking. Geef de leerlingen mede verantwoordelijkheid in het welslagen van deze klus. Voor de leerlingen is het namelijk net zo verwarrend en nieuw als voor jou. Zeker als de groep een intense band had met de mentor die door ziekte tijdelijk uitgevallen is.
Inger, ik wens je alle succes.
Oh ja, als je de groep een beetje hebt leren kennen, kun je in het boek 'Energie voor elke mentor' hele leuke themalessen vinden om met jouw klas te doen. Bestellen kan via www.uitgeverij-quirijn.nl
Ivo Mijland
|
klassengesprek
Hallo,
in mijn klas op het VO is het voeren van een goed klassengesprek lastig. Er zijn altijd maar een paar leerlingen die mee doen met een discussie bv. over een maatschappelijk thema. Misschien durft niet iedereen mee te doen? Hoe zorg ik er voor dat in het vervolg er meer leerlingen mee (willen) doen?
Alvast dank voor uw antwoord!
Albert
Dag Albert,
Dit heeft alles te maken met het (nog) niet veilige systemische klimaat. In ons Handboek Positieve groepsvorming vind je stap voor stap hoe je van je klas een veilige klas maakt, een klas waarin je ook veilig in gesprek kunt gaan over maatschappelijke thema's.
Groet van Ivo
|
Conflicten in de groep
Hallo,
In deze vakantie heb ik met veel plezier het Handboek gelezen en er een aantal zinnige tips voor de start van het schooljaar (over 1,5 week) uitgehaald! Naar aanleiding van het vorig schooljaar heb ik een kwestie die nog steeds niet helemaal opgelost is, voor mijn gevoel althans.
In mijn mentorklas (brugklas) gebeurde het bij het een groepje van 6 á 7 leerlingen geregeld dat meningsverschillen met handgemeen werden opgelost. Daarbij gebeurde het ook nog vaak dat ze een half uur of zelfs een kwartier later weer de 'beste vrienden' met elkaar waren. Dit gebeurde dus binnen die groep onderling. Ik als mentor heb hen daar, natuurlijk, uitgebreid over aangesproken. Er zijn gesprekken geweest met het afdelingshoofd en er zijn (na buitensporig geweld) straffen uitgedeeld. Het jaar zat er dus op en de leerlingen zijn in andere groepen geplaatst. Maar feit blijft dat ik de kwestie vorig niet adequaat genoeg kon oplossen. Zijn er andere (beginnende) mentoren die dit probleem ook hebben en zijn er tips die (waarschijnlijk bij de start van het schooljaar) deze problemen elimineren?
alvast veel dank.
Paul
Beste Paul,
Leuk dat je zo enthousiast bent over ons handboek.
Over je vraag. Je geeft terecht aan dat dergelijke problemen feitelijk al in de eerste weken van het schooljaar getackeld kunnen worden. Als je het eenmaal aan de hand hebt, is het veel lastiger de groep te kneden. Waren het echt ‘beste vrienden’ na een kwartier of was dat de houding die de schoolleiding van hen eiste? Ik lees namelijk dat er met gesprekken en straffen gewerkt is naar een oplossing. Wat ik me afvraag: is er ook naar de diepere betekenis van de houding van dit groepje gezocht? Hier is vast meer aan de hand, toch?
Dan wat betreft de positieve groep. In het handboek spreken we van ‘de leukste klas van de school’. Straal als mentor vanaf dag 1 uit dat je daar naar streeft. Wees je bewust van de fases die een groep doorstaat. Op dag 1 vol aan de bak is onverstandig. Zorg eerst maar eens dat alle poppetjes zich veilig voelen, dat iedereen elkaar (en elkaars achtergrond) een beetje kent. Er zijn veel leuke oefeningen om te werken aan een respectvolle houding. In het handboek staan veel voorbeelden, bovendien verwijzen we naar methodes waarin je ook ideetjes op kunt doen. Je kunt een les besteden aan veiligheid: stel leerlingen de volgende drie vragen: Ik voel me op mijn gemak in de klas als… Ik voel me niet op mijn gemak in de klas als… Ik hoop dat onze klas… Laat leerlingen anoniem op blaadjes antwoorden geven en bespreek in de groep de resultaten. Maak daarna afspraken over veiligheid in je klas. Ook voor pesten is een leuke les te verzinnen. Vertel een verhaal over een gepeste leerling (op internet zijn op forums vele, vreselijke verhalen te vinden) en bespreek in de klas wat er aan de hand is. Vraag ook wat een leerling zou kunnen doen om te voorkomen dat er gepest wordt, om te zorgen dat de gepeste zich een beetje beter voelt en meer algemeen: om te voorkomen dat pesten in jouw klas/ op jouw school normaal wordt. Maak vervolgens afspraken met de klas om dergelijke problemen te voorkomen. Laat de klas mee beslissen over de afspraken. Niet de mentor bepaalt, maar de klas bepaalt samen met de mentor. Leerlingen voelen zich gezien als ze mee mogen denken over de gang van zaken in hun klas.
En dan kom ik tot slot bij je vraag. De laatste aanpak zou in zo’n extreme situatie wellicht ook kunnen helpen. Er is steeds ruzie, de hogere macht grijpt streng in! Telkens komt het terug. Misschien moet je de ruziemakers belangrijk maken in het conflict. Laat ze meedenken aan een oplossing. Begin een gesprek en open met: ‘Jongens, ik heb een probleem en heb jullie hulp nodig. Er is vaak ruzie, soms extreem en ik maak me een beetje zorgen. Kunnen jullie eens meedenken hoe we verandering brengen in de sfeer…’
Beste Paul, succes in het nieuwe schooljaar. Geniet van je mentorklas, dan genieten zij ook van jou!
Groeten,
Ivo Mijland
|
Discriminatie in de klas
Hallo.
Ik werk in Rotterdam in een zogenaamde volkswijk met veel allochtonen.Mijn mentorgroep kent vier witte kinderen. Die worden echt gediscrimineerd. Ikzelf ben een gekleurde mentor. Hoe voorkom ik discriminatie in de klas?
Ik ben benieuwd.
Een mentor uit Rotterdam
Beste mentor,
Onze maatschappij verhardt momenteel op alle fronten. Discriminatie is daarbij een belangrijk thema. Vaak merk je dat het niet eens gaat om de kleur of afkomst, maar over de positie in de groep. In rechtsextreme kringen verkeren gekleurde kinderen, in moslimextremistische kringen zoeken ook blanke kinderen aansluiting. Het heeft alles te maken met de basisbehoefte van mensen om erbij te horen. "Doet het er toe dat ik hier rondloop?" Discriminatie kun je niet voorkomen, maar je kunt wel veel bereiken door met elkaar in gesprek te blijven. Omar Nahas schrijft in zijn boek 'De andere Jihad' hoe je verschillende culturen in een school dichter tot elkaar kunt brengen. Een leuke oefening is om aan het begin van het jaar alle leerlingen een voorwerp mee te laten nemen dat belangrijk is binnen hun cultuur. Laat kinderen er over vertellen. Vertel ook over je persoonlijke culturele achtergrond en rituelen. Zorg dat kinderen de kans krijgen om hun verhaal te (blijven) houden. Ik weet natuurlijk niet hoever de problemen op je school al gevorderd zijn, maar het is echt zaak dat we de culturen dichter tot elkaar brengen in plaats van de afstand te vergroten. Mensen die het gevoel krijgen niet meer mee te mogen doen in de maatschappij (lees school) zijn tot ernstige dingen in staat. Blijf dus in gesprek en zet niet te gauw een kruis door de leerlingen. Geef ze het gevoel dat je hun mening - zelfs als die niet strookt met de jouwe - mogen laten horen en gebruik die openheid als uitgangspunt voor een open, eerlijk en warm debat.
Succes.
Ivo Mijland
|
anorexia
Halo, ik heb een leerling in mijn klas en ik vermoed dat ze anorexia heet. Ze is heel stil en ze praat bijna niet ook niet bij een mentorgesprek, ze is hartstikke mager en in de pauze gooit ze haar eten weg
In het boek 'Eetstoornissen in school' van Annette van der Laan vind je heel veel bruikbare tips. Kernhouding is dat je moet proberen het meisje te ontmoeten als het meisje en niet als het meisje met anorexia... Succes.
|
Motivatieproblemen
Hoi,
ik ben dit jaar voor het eerst mentor. Het gaat prima, maar er blijven altijd vragen over! Ik heb in mijn mentorklas (4H) een leerling die erg ongemotiveerd gedrag vertoond. Grote mond tegen docenten, storend gedrag in de klas, impulsief gedrag, ongeorganiseerd. Een leerling die van 4A komt en die 4H makkelijk zou moeten kunnen halen.
Wat kun je als mentor nou met dit soort leerlingen? Hoe motiveer je ze? Het lastige is ook dat ik deze leerling niet in de klas heb, omdat hij vrijstelling heeft voor mijn vak. Ik begeleid hem dus via gesprekjes en laat me door docenten op de hoogte houden van zijn gedrag.
Ook thuis gaat het niet goed. De gezinssituatie is prima, maar hij luistert slecht.
Hebben jullie tips? Alvast bedankt!
Groetjes Elke
Beste Elke,
Ongemotiveerde leerlingen, iedereen kent ze. En vaak proberen we ze te motiveren door straffen: 'Huiswerk niet gemaakt, morgen dubbel.' Straffen zullen echter niet het gewenste effect hebben. Ongemotiveerde leerlingen motiveer je niet met straf, al zal straf af en toe natuurlijk wel nodig zijn. Maar je moet proberen de negatieve spiraal te doorbreken. Het is daarnaast zaak om moeite te doen om je leerling echt te leren kennen. Probeer samen met ouders zoeken naar dingen waar de leerling in uitblinkt. Praat met de betreffende leerling over die dingen. Misschien is hij wel heel goed op zijn elektrische gitaar, of wordt hij gewaardeerd om zijn inzet als vrijwilliger bij het jongerencentrum. De leerling heeft kennelijk behoefte aan erkenning en krijgt die niet of onvoldoende. Pas als de leerling je vertrouwt, kun je samen eens kijken hoe jullie de motivatieproblemen aan kunnen pakken. Betrek de leerling in die aanpak. Je kunt bijvoorbeeld de vraag stellen: 'Wat heb jij nodig om met meer plezier in de lessen te zitten?' Verwacht niet direct wonderen, er is waarschijnlijk een lang proces voorafgegaan aan de ontwikkeling van motivatieproblemen.
Succes.
Ivo Mijland
|
ADHD
Hoi. Ik krijg een mentorklas (brugklas) waar volgens mededelingen van de basisschool twee jongens met een (lichte0 vorm van ADHD zitten. Een gebruikt zelfs medicijnen (Rotalon of zo...). Hoe kan ik als mentot hier het best mee omgaan? Waar moet ik vooral op letten?
Beste Elly,
Goed dat je de informatie van de basisschool al gelezen hebt voor dat je leerlingen komen. In het handboek (hoofdstuk 14) vind je algemene informatie over ADHD en tips hoe je er als leerkracht mee om kunt gaan.(vanaf blz 147). Iedere uiting van ADHD is anders en het is goed om contact te zoeken met zowel de basisschool als de ouders om te kijken welke begeleiding het best past bij elk van deze leerlingen. Natuurlijk is het in de brugklas heel anders dan op de basischool maar waarom zou je geen gebruik maken van de ervaring die de leerkracht van groep 8 heeft opgebouwd? Ook de ouders zullen het waarderen als ze zien hoe jij probeert zo goed mogelijk met het gedrag van hun kind om te gaan.
De leerling zelf kan in een gesprekje waarschijnlijk ook precies vertellen wat lastig is en wat helpt.
Naast de tips zoals je die in het handboek aantreft, kun je zo nog meer recht doen aan wat iedere leerling nodig heeft.
Meestal is het best te doen. Veel structuur bieden en een vaste plaats in de klas en goed gedrag belonen, kan al heel helpend zijn. Het is belangrijk dat je, als je richtlijnen hebt opgesteld, je collega's goed informeert zodat ook zij meteen goed kunnen handelen.
Veel succes!
Maya Bakker
|
uiteenlopende niveaus van leerlingen
Ik ben Edwin Drent
Ik ben werkzaam op een leerwerk- school. ik geef theorie en praktijkles in de machinale werkplaats. De niveaus van mijn leerlingen zijn nogal verschillend, ik heb leerlingen met ver onder het gemiddelde niveau maar ook leerlingen met een ver boven gemiddeld niveau.
De leerlingen met een laag niveau mogen door hun niveau minder met de machines werken dan hun medeleerlingen met een hoger niveau.
Dit zien ze van elkaar wat soms tot onbegrip leidt.
Mijn vraag is hoe kan ik dit in goede banen leiden zonder dat de laag niveau leerlingen zich achtergesteld voelen.
Met vriendelijke groet Edwin
Dag Edwin,
Ik ben zelf groot voorstander van samenwerkend leren. De niveauveschillen kun je zien als probleem, maar op scholen waar samenwerkend leren centraal staat, streeft met juist naar niveauverschillen. Door de niveauverschillen kun je de leerlingen namelijk leren samenwerken. De leerlingen met een hoger niveau geef je erkenning door ze te laten helpen in de instructie van klasgenoten met een lager niveau. De leerlingen met een lager niveau geef je erkenning door ze te laten ervaren dat ze met samenwerkende inspanningen kunnen groeien. Ze hoeven dan niet toe te zien bij de machines die ze niet mogen gebruiken, maar leren juist, op hun eigen tempo, met dank aan al je hulpjes (hoog niveau) dat ze vooruitgang kunnen boeken. Dat lukt je als docent in je eentje nooit, omdat je dan ogen te kort komt. Google anders eens op 'samenwerkend leren'.
Succes.
Ivo Mijland
|
Van speciaal basisonderwijs naar mentor LWOO
Ik ben een ervaren leerkracht (25 jaar) in het(speciaal) basisonderwijs. Na de zomervakantie ga ik starten als leerkracht in het vmbo-lwoo. Ik krijg een eerstejaarsgroep.
Welke tips kunnen jullie mij, als groentje in het voortgezet onderwijs, geven?
Lees vooral de handboeken 'voor elke mentor' en 'positieve groepsvorming'
|
Spanning in de klas
Ik ben mentor van een brugklas (HT).
Sinds de kerstvakantie zijn er spanningen in de klas. Er is sprake van licht pestgedrag. Met licht bedoel ik dat er niet een slachtoffer is en geen vaste pester. Het zijn kleine brandjes die de hele tijd geblust moeten worden.
De leerlingen zijn negatief naar elkaar toe en het lijkst alsof er een soort machtstrijd is om wie de leukste, populairste is van de klas.
De klas begint hierdoor ook steeds drukker te worden en andere docenten beginnen te klagen, terwijl het in het begin van het schooljaar een gezellige groep was.
Ik probeer mijn vinger erachter te krijgen wat nu het probleem is.
Hoe zou ik nu de stemming in de klas kunnen veranderen en de rust laten terugkeren. Tips of ideeen, ik hoor ze graag.
Sacha :(
Dag Sacha,
Wat jammer dat je klas na een leuke start, nu zo blijft hangen in deze roerige presentatiefase.
Ik raad je aan eerst een sociogram te maken om zo meer zicht te krijgen op de verhoudingen binnen de groep. In hoofdstuk 9 van het handboek kun je meer lezen over de groepsfases. Als mentor is het van belang dit groepsproces te beïnvloeden.
Vaak wil een "hernieuwde" kennismaking helpen. Daarbij krijgen leerlingen de gelegenheid zichzelf anders te presenteren en wordt gezocht naar overeenkomsten. In "De leraren worden minder gek" (zie handboek) staan hele leuke oefeningen over naar elkaar luisteren, complimenten geven en ontvangen en kritiek geven en ontvangen.
De oefeningen zijn speels en echt geschikt voor de leeftijd van jouw klas.
Als je niet ingrijpt, is de kans groot dat de competitie doorgaat en dat er veel negatieve energie van je leerlingen weglekt naar dit sociale proces en dat zou jammer zijn want dat gaat ten koste van het leerproces.
Veel succes!
Maya Bakker
|
Wat is nou eigenlijk een mentor
Ik ben op zoek naar een heldere definitie van een mentor. Maar er blijkt geen duidelijke (in vakliteratuur onderbouwde) definitie van te vinden. Dat is eigenlijk wel merkwaardig, voor iemand die "de spil" in de leerlingbegeleiding moet zijn.
Want wat is dan die spil. Er is ook nog de zorgcoordinator, de jaarlaagcoordinator, de sectormanager, de directeur, de vakdocent, en er is het Sociaal Emotionele aspect, de studievaardigheden, de studiediscipline, bemoedigen, aansporen, peper in je *** en een zakdoek bij verdriet.
Geef nou eens een definitie van een mentor, zodat mijn vrienden op Mars ook snappen wat ik doe (en mensen ook geen irreele verwachtingen hebben).
Jeanette
Beste Jeanette,
Ik verwijs je graag naar mijn artikel http://www.ivomijland.nl/resources/pdf/2012.06-beter-goed-gedaan-dan-beter-geprobeerd.pdf
Je vrienden op Mars kunnen hier denk ik wel een beetje een beeld door vormen.
Hartelijke groet,
Ivo Mijland
|
Sociogram
Ik ben via een link op deze site uitgekomen. Onder het kopje: "Hij heeft jarenlange ervaring in het voortgezet onderwijs als docent, ..... Ik
raad je aan eerst een sociogram te maken om zo meer zicht te krijgen op de ..."
Ik wil een sociogram maken van een twee klassen VWO. Ik kan op de site echter geen informatie achterhalen over het maken van een sociogram.
Mogelijk kunnen jullie mij alsnog informatie geven over het maken van een sociogram.
Met vriendelijke groet,
Henk Maas
Dag Henk,
Deze vraag staat ook beantwoord bij een andere mentor. In ons nieuwe boek 'positieve groepsvorming' omschrijven we meerdere modellen. Ook kun je eens een kijkje nemen op www.sociogram.nl
Succes.
Ivo Mijland
|
mentoraat
Ik heb 2 leerlingen (meisjes)in klas 1 havo/vwo die menen paranormaal begaafd te zijn. Ze vertellen dat niemand hen begrijpt. Hoe ga ik hiermee om?
alvast bedankt
Ans Klarenbeek
Dag Ans,
Ze vertellen eigenlijk al wat het antwoord is. Wees nieuwsgierig naar wat ze te vertellen hebben over hun begaafdheid. Je hoeft er niks van te 'vinden', luister vooral eens wat dat voor deze meiden inhoudt.
Aan een luisterend oor heb je soms meer dan aan een sprekende mond :).
Succes.
Ivo
|
Ouders van pester
Ik heb de grootste moeite met een stel ouders van twee pesters in mijn mentorklas. Ze wijzen alle kritiek af en lijken zelf wel geboren pesters! Wat kan ik doen?
Hallo,
Deze ouders nodigen je uit om niet meer loyaal aan ze te zijn. Neem die uitnodiging nooit aan! Ook kritische ouders heb je nodig voor een goede sfeer in je mentorklas. Kijk eens op mijn website www.consult-content.nl, daar staat een artikel 'Pesten als familietrek'. Ik denk dat je daar wel wat aan hebt. In ieder geval is erkenning (zie handboek) in dergelijke situaties het toverwoord.
Succes.
Ivo Mijland
|
Leerling wil niet praten
Ik heb een mentorleerling die in de klas soms wat dromerig is maar ook gezellig mee kan doen. Als ik alleen mar haar ben en het over lesstof of schoolzaken heb gaat het prima maar zodra ik iets vraag over dingen buiten school als thuissituatie, hobby, sport maakt iet uit dan klapt ze dicht en brengt vrijwel geen woord meer uit. Hoe maak ik toch een kleine opening?
Wat heb je zelf nodig als mensen met je willen praten en jij hebt daar geen trek in? Antwoord: tijd en ruimte. Werk dus niet te hard, maar laat de leerling wennen aan jouw interesse. Soms helpt het om na de les de leerling een klusje te geven, samen in het lokaal te zijn, zonder dat er de must is van een gesprek. In de stilte kan zomaar ineens een opening ontstaan. Devies: rustig aan, verbinding maken en afwachten
|
Brusje
Ik heb een mentorleerling waarvaan haar zus autistisch is. Die leerling heeft me te kennen geven dat ze daar soms heel erg moeite mee heeft en dat ze niemand heeft waarmee ze daarover zou kunnen praten, waar ze soms dus heel erg behoefte aan heeft. Ik heb hier verder geen verstand van, maar ik wil haar graag helpen. Hoe kan ik dat het beste aan kunnen pakken?
Hallo,
Wat een mooie vraag, waarop ik simpel wil antwoorden. Deze leerling geeft perfect aan wat ze wil. Met iemand praten. Het grote misverstand is dat praten betekent dat we zelf moeten praten. Je hoeft geen verstand van zaken te hebben, om te kunnen praten. Jouw leerling weet er namelijk al heel veel van af. Als jouw leerling bij jou mag praten, helpt het al als je zichtbaar wilt luisteren. Uiteraard is het interessant om je in de materie te verdiepen. Heel toegankelijk is het boekje 'autisme op school' van Martine Delfos. Lees het eens, niet om deskundigheid te kunnen inbrengen t.o.v. jouw leerling, wel om deskundiger te kunnen luisteren.
Succes.
Ivo
|
energie voor elke mentor
Ik heb het boek vorig jaar aangeschaft met 25 speltips. Is er ook een boek met de speltips 26 t/m 40?
Dat boek is sinds september 2011 te koop via www.uitgeverij-quirijn.nl
Het zijn de speltips 26 tot en met 50
|
hoe herken ik de fasen bij groepsvorming
Ik wil graag weten aan welke zaken ik kan herkennen in welke van de vijf fasen een groep is beland, zodat ik op de juiste manier kan handelen.
Het antwoord op die vraag staat uitgebreid omschreven in het handboek 'Positieve groepsvorming van Uitgeverij Quirijn. het is geschreven door hetzelfde schrijversduo als het handboek 'Voor elke mentor'
|
conflict met mijn mentorklas
In het begin van dit schooljaar was het contqact tussen mij en mijn 3 vwo mentorklas erg goed en leuk. Vorig jaar stond deze 2 vwo klas bekend als weinig gemotiveerd en negatief. Dat heb ik dit schooljaar redelijk weten te doorbreken. Nu is het echter zo dat wij begin februari een aantal leerlingen uit deze mentorklas een 4 havo advies hebben moeten geven. Daarnaast hebben wij getracht hen zo veel mogelijk te vertellen over de zware overstap van de onderbouw naar de bovenbouw en te vertellen over de zwaardere eisen die daaraan verbonden zijn. Diegenen die een havo advies gekregen hebben zijn nu helaas flink op hun teentjes getrapt en trekken hun medeleerlingen weer mee in het negatieve. Dat negatieve uit zich met name naar mij, de mentor van deze klas, toe. Hoe kan ik deze cirkel doorbreken? Hoe kan ik de sfeer tussen hen en mij verbeteren?
Saskia
Dag Saskia
Knap dat je de doorstart van deze klas zo goed hebt georganiseerd.
Het is dan ook extra zuur voor je dat deze groep zich dan nu tegen je gaat richten, het lijkt als of de boodschapper van het bericht, jij dus, nu verantwoordelijk wordt gehouden voor het bericht zelf.
Toch is dat vanuit het oogpunt van het groepsproces wel te verklaren.
Als de klas op een goede manier met elkaar omgaat en er een groepsgevoel is ontstaan, kan de groep zich richten tegen degene die dit saamhorigheidsgevoel volgens hen gaat bedreigen. De leerlingen die een HAVO advies hebben gekregen kunnen volgend jaar niet meer in hetzelfde spoor lopen als hun huidige klasgenoten.
Dat er niet meer bijhoren straks, begint nu al. Hoe prettiger de huidige groep is, hoe groter en heftiger de betrokkenen zullen reageren. Vanuit het groepsgevoel zullen zij medestanders gaan zoeken en zo gaan ageren tegen de opponent. Die wordt dan ook buitengesloten. Althans dat wordt geprobeerd. Daar waar ji als mentor voorheen een leuk band had met de klas, word je nu op een plaats buiten de groep gezet. Dat voelt naar en onterecht.
Jouw vraag is hoe je dit kunt doorbreken. De aanpak hangt een beetje af van de grootte van de groep die zich nu tegen je keert.
Ik zou, als je dat kunt regelen, met ieder van de “Havo”-kandidaten een persoonlijk gesprekje voeren. Centraal in zo’n gesprekje staat je zorg voor die leerling en de vraag aan hen hoe je het anders had moeten of kunnen presenteren. Wat van belang is om te weten is of het HAVO advies gebaseerd is op het intelligentieniveau van deze leerlingen of op hun werkhouding en (on)vermogen tot plannen en gestructureerd werken. In het laatste geval zijn er kansen om het tegendeel van de verwijzingen te bewijzen. De groep kan daaraan meewerken. Ik noem dat de Marktlessen: je hangt een prikbord in je klas met daarop vraag en aanbod briefjes. Om de 3 mentorlessen organiseer je een marktles. Vooraf moeten leerlingen post-it briefjes ophangen met wat ze nodig hebben aan ondersteuning van andere leerlingen bv. “Ik snap hoofdstuk 2 van wiskunde niet”, of aan de aanbodkant wat ze te bieden hebben bv. ”Ik ben goed in wiskunde en Engels.”
Voor de marktles maak je als mentor groepjes rond vraag en aanbod. Je kunt halverwege de les ook nog een keer wisselen. Als je boven het prikbord een slogan hangt bv:”Wij gaan samen slagen en als dat lukt gaan we ….”, zie je vaak dat er groepsdynamisch weer veel positiefs ontstaat. Omdat jij de organisatie van deze activiteiten op je neemt, heb je een grote kans dat je je oude plek in de groep weer kunt verwerven.
Veel succes.
|
negatief zelfbeeld en lichaamsgeur
In mijn A+brugklas zit een leerlinge met een zeer negatief zelfbeeld. Het valt de klas ook erg op. Het gaat om een meisje. Ze zit al op SOVAtraining en zelf zegt ze hier baat bij te hebben. Toch verloopt de aansluiting bij de klas nog niet altijd soepel. Op de lagere school is zij erg gepest. De klas is zeker bereid te helpen bijvoorbeeld door haar positief te benaderen. Nét dat meisje heeft ook last van een sterke lichaamsgeur.
Mijn vraag is: hoe ga ik met haar het gesprek aan over beide onderwerpen en moet ik de ouders erbij betrekken? Hartelijk dank!
Simone
Hoi Simone,
Zeg haar oprecht dat je haar wilt helpen. Zoek daarvoor oprecht de verbinding met ouders. Laat ouder en kind samen verwoorden wat zij prettig zouden vinden. Van daaruit kun je kijken wat je kunt bieden. En wat niet. Zoek ook hulpbronnen in de groep. En draai er vooral niet te veel om heen.
Weet jij of de SOVA-trainer ook al intensief samenwerkt met de ouders? Dat is wel van groot belang vind ik.
Succes.
Ivo
|
Stille leerling
In mijn groep zitten een aantal leerlingen die in alle gesprekjes eigenlijk niks anders zeggen dan ' weet ik niet' . Hoe kan ik daar door heen komen? Of doe ik dom?
Beste Marian,
Inderdaad: sommige leerlingen praten volop en anderen zeggen haast niets. Als ze gemakkelijk praten, geven ze je veel mogelijkheden om een goed gesprek te voeren. Ik ervaar dat altijd als een cadeautje want in de meeste gevallen gaat het anders.
Je informatie is vrij summier maar brengt mij wel op allerlei gedachten.
Juist bij leerlingen die of niet willen praten of die niet veel taal tot hun beschikking hebben komt het aan op het goed toepassen van gespreksvaardigheden. In het handboek is daar ook veel ruimte voor gereserveerd (hoofdstuk 5). In de bijbehorende praktijktraining voor mentoren wordt er ook veel geoefend in het voeren van effectieve gesprekken.( Zie trainingen: Voor elke mentor)
Je hebt het over alle gesprekjes. Laten we eens kijken naar het kennismakingsgesprek. Het gaat hier om het geven van echte aandacht en het winnen van vertrouwen. Maak het niet te zwaar, maar handel wel zorgvuldig. Zoek even een aparte ruimte op waar je rustig kunt praten en
geef veel erkenning voor wat je wel krijgt. Stel open vragen, ook over basale dingen als: welk vak vind je leuk? Let ook op de non-verbale uitingen.
Oprechte aandacht heeft niet veel taal nodig. Dring niet teveel aan. Als je te vertrouwen blijkt, komt er een volgende keer wellicht wat meer. Onderschat ook niet dat bv. allochtone kinderen ook door hun loyaliteit met thuis je niet zo maar hun ziel en zaligheid kunnen toevertrouwen. Het contact rustig opbouwen is belangrijk.
Natuurlijk kennen we ook de kinderen die echt weinig taal tot hun beschikking hebben. Communicatie gaat verder dan taal. Vaak reageren deze kinderen wel op plaatjes en foto' s die schoolsituaties in beeld brengen en waarvan ze kunnen zeggen of die voor hen leuk zijn of juist niet.
Denk aan afbeeldingen van sport, muziek, spreekbeurtjes enz. maar ook een dierentuinfoto of een pretpark kan een reactie ontlokken.
Reageer zelf ook op zo'n foto en zeg wat jij er bij denkt. Dat nodigt weer uit. Vaak moet je eerst geven voor je wat krijgt.
Even nog over je slotopmerking. Natuurlijk doe je niet dom. Het is echt heel moeilijk, maar wel te leren.
Veel succes,
Maya Bakker
|
Gescheiden ouders
In mijn mentoeklas is driekwart van de ouders gesceiden en sommigen staan op het punt. 2vwo hoogopgeleide ouders. In de pauze komen ze naar me toe en ze willen allemaal praten. Wat kan ik doen om mijn mentorlessen zinvol in te vullen?
Wellicht is het goed om je in te schrijven voor onze praktijktraining 'Kinderen in echtscheidingssituaties'. Het thema is te complex om in een online vraag te behandelen. Info over de training vind je op www.orthoconsult.nl onder de knop landelijke praktijktrainingen.
Succes
|
therapie of niet?
Kan iemand mij vertellen wanneer therapie begint in je mentoraat? Dat kan niet de bedoeling zijn. Ik spreek nu verplicht door mijn conrector met een meisje dat volgens mij anorexia heeft of begint te krijgen.
Hallo,
Nee, je bent inderdaad geen therapeut. Je hoeft dus geen 'genezende' vraaggesprekken te voeren. Wat volgens ons wel je morele plicht is, is om de leerling te ontmoeten. Gewoon er zijn voor de leerling is al een belangrijke eerste stap. Laat merken dat je beschikbaar bent. Achter anorexia zit vaak heel veel ander verdriet. Jouw opdracht is niet om al dat verdriet te helpen verwerken/plaatsen, maar wel om de leerling te steunen in een eventuele doorverwijzing. In de regel is de kans groot dat het kind over zijn zware verdriet niet met de mentor praat, maar zoekt naar een andere hulpbron binnen school. Wat de leerling ook doet: zorg dat je in contact blijft. Al is het maar over koetjes en kalfjes.
Groet
Ivo Mijland
|
Beoordeling mentor
L.S.
Ik ben naarstig op zoek naar een goed in elkaar zittende enquete waarmee mijn mentorleerlingen hun mentor (mij dus) kunnen beoordelen. Zou u mij hiermee kunnen helpen?
Hallo mentor,
Op deze site staat een beoordelingsformulier. Wellicht moet je het een beetje aanpassen, maar in grote lijnen een perfect instrument.
Hartelijke groet
Ivo
|
sociogram
Mijn klas, Havo 4, loopt niet geheel lekker en ik overweeg om de groepsdynamiek te analyseren dmv een sociogram. Lang geleden, ook n.a.v. een goede cursus van Maya, heb ik dat in een VWO 3 gedaan met goede resultaten. Nu zoek ik weer naar de manieir waarop en de beste site/programma dat ik hoervoor kan gebruiken. Kunt u mij helpen hiermee
Hallo,
In het nieuwe handboek 'positieve groepsvorming' omschrijven Maya en ik meerdere modellen om een sociogram te maken van de klas. Er is ook een website die je kan helpen: www.sociogram.nl Deze site is wel echt gemaakt voor basisonderwijs, maar met een beetje moeite en fantasie prima te gebruiken.
Veel succes.
Ivo Mijland
|
Schoolleiding houdt lerares hand boven het hoofd
Mijn mentorklas heeft op 1 leerling na een onvoldoende voor een SE. Het gemiddelde is een 4,2. Voor de overige vakken is redelijk gescoord. De lerares weigert het werk door een ander te laten nakijken en houdt vast aan de resultaten. De leerlingen zeggen dat er alleen is nagekeken op goed/fout en dat voor een beetje goed geen punten zijn toegekend.
De schoolleiding houdt de lerares de hand boven het hoofd en laat alleen herkansen, zonder iets te zeggen over het nakijken.
Wat kan ik als mentor doen? Ik voel hier onrecht en lijk machteloos!
Vriendelijke groet,
Herman
Hallo Herman,
Wat een vervelende situatie. Juist nu is meerzijdige partijdigheid van groot belang voor alle partijen. Dat wil zeggen dat je partij kiest voor de klas, maar ook voor de docent die het onrecht aandoet en de directie die hem daarin steunt. Zodra je voor de een, tegen de ander kiest, krijg je uiteindelijk verliezers. Geef erkenning aan alle betrokkenen. Een van de stoelpoten van meerzijdige partijdigheid, is dat je vanuit empathie met alle betrokkenen samenwerkt. Zelfs voor diegene die je niet fair vindt, moet je zoeken naar een restje empathie. Met dat restvertrouwen als uitgangspunt, kun je wellicht zoeken naar een oplossing die voor alle partijen billijk is. Laat je niet enkel verleiden door je grote rechtvaardigheidsgevoel, want als je dat achterna gaat, loop je kans dat de oplossing voor de klas slechter uitpakt dan wanneer je kunt blijven kijken naar de waarheid van de anderen (lees collega en directie). Oh ja, in het kader van meerzijdige partijdigheid heb ik je naam veranderd in een fictieve naam. Meerzijdige partijdigheid betekent namelijk ook dat je de dingen zo zegt, dat elke betrokken andere het (per ongeluk) moet kunnen horen en/of lezen.
Hartelijke groet,
Ivo Mijland
|
Organisatie mentorschap
mijn naam is cristina garcia perez en ben bezig met het afronden van mijn leraaropleiding spaans 1e graad op de universiteit van utrecht.
voor ons pgo (praktijk gericht onderzoek) willen wij (remko roos, gabriella mohrmann, marc entrop en ik) kijken naar de gevolgen die bepaalsde keuzes romdom het organiseren van het mentoraat op school hebben voor ouders, leerlingen en mentoren zelfs.
helaas hebben we tot nu toe weinig tot geen informatie vinden over het organiseren van het mentoraat. zouden jullie ons hierbij kunnen helpen met een paar handige sites of boeken?
alvast bedankt,
cristina garcia perez
(namens remko, gabriella en marc)
Beste Christina,
Hebben jullie het 'Handboek voor elke mentor' al geraadpleegd? Daar staat heel veel nuttige informatie in. Het boek is inmiddels in meer dan 10.000 boekentassen van mentoren te vinden. Ook over de organisatie vind je nuttige zaken in de eerste hoofdstukken. Bovendien staan in het boek veel verwijzingen onder de kop: meer weten. Hopelijk is dat een eerste stap?
Succes.
Ivo Mijland
|
Gescheiden ouders
Onlangs in ons Social Team een discussie gehad met Leerplicht over gescheiden ouders en informatie van school.
Het bureau is van mening dat de informatie van school ( rapporten, cijferoverzichten, uitnodigingen ouderavond e.d.) alleen terecht moet komen op het adres waar op de leerling ingeschreven is en niet in de gezinnen van beide (gescheiden) ouders. Dit gezin is het "distributiecentrum van informatie ", aldus de leerplichtambtenaar...
Heb je als schoolorganisatie hierin ook een "verbindende" taak? Moet je dus zowel pappa en mamma (met hun nieuwe partner) uitnodigen voor bv een TIEN-minuten gesprek? Moeten alle brieven dubbel de deur uit?
Of moet je de zaak "juridisch" bekijken?
Hoe doen andere scholen dit?
Beste LB,
Gelukkig zijn ouders in geval van scheiding vaak in staat om samen afspraken te maken over de informatieoverdracht van school. In de praktijk kom ik vaak gescheiden ouders tegen, die toch samen het tienminutengesprek bezoeken. Het is dus zaak zo snel mogelijk te weten te komen hoe de situatie voor elk ouderpaar ligt. Een kennismakingsgesprek met de leerlingen kan al snel tot inzichten leiden. Zij kunnen in geval van scheiding vertellen hoe de verhoudingen liggen. Een kind kan bijvoorbeeld aangeven dat hij twee keer per week bij vader/moeder logeert en dan uitgebreid over school praat. Dat vraagt om een andere aanpak dan een kind dat vertelt zijn vader nooit meer te willen zien.
Mochten ouders minder goed in staat zijn om samen de schoolzorg voor hun kind te blijven volgen/begeleiden, dan wordt het vaak lastiger. Een school was tot voor kort verplicht om ook de niet-verzorgende ouder van informatie te voorzien, zelfs als de verzorgende ouder dat niet wenselijk vond. De wet op de privacy heeft daar verandering in gebracht. Tegenwoordig mag de school pas informatie aan de niet-verzorgende ouder geven als de verzorgende partij uitdrukkelijk toestemming heeft gegeven. Als die toestemming er niet is, dient de niet-verzorgende ouder zelf bij de verzorgende ouder informatie te halen.
Uiteraard kan dit tot vervelende situaties leiden. Probeer daarom zo snel mogelijk te zoeken naar een voor alle partijen acceptabele afspraak en probeer duidelijk te maken dat het in het belang van het kind is als alle partijen uit de dynamische driehoek ‘gezien’ worden. Zelfs als aan een scheiding ernstige gronden liggen, zal het kind vroeg of laat blij zijn met de vader of moeder die op afstand interesse toonde in hem of haar.
Kinderen vinden het ook fijn om te merken dat de school moeite doet om ook voor de andere ouder informatie aan te leveren. Ga daarom het contact niet uit de weg, maar probeer al aan het begin van het schooljaar tot goede afspraken te komen.
Succes.
Ivo Mijland
|
Wel of geen LVS?
Op mijn school is een hele discussie ontstaan of je als mentor nu wel of niet alle gegevens van een leerling aan het begin van het jaar moet weten. Natuurlijk moet je wel weten of iemands vader is overleden. Maar of hij veel of weinig gespijbeld heeft wil ikeigenlijk niet weten.Want dan ben ik bevooroordeeld. Wat vinden jullie ervan en wat zijn ervaringen hiermee?
Johan (mentor 4 VMBO-T)
Beste Johan,
Een volgsysteem is van groot belang voor goede begeleiding. Je geeft zelf een goed voorbeeld: het zou toch te gek zijn als je een leerling begeleidt, waarvan je de achtergrond niet kent. Voor de keerzijde is ook wat te zeggen. Ik ken het verhaal van de bevooroordeling die je hebt als je een dossier van een leerling kent. Maar die voorkennis biedt ook kansen. Je kunt aan het begin van het jaar een gesprek aangaan met de betreffende leerling. Laat hem zijn kant van de historie eens vertellen. Waar ging het mis, waarom ging het mis en wat ga jij er samen met de leerling aan doen om te zorgen dat het dit jaar beter gaat. Vraag aan de leerling wat hij nodig heeft van je, wat hij zelf verwacht van jou als mentor. Probeer met een positieve insteek te starten. De historie uit het LVS kun je niet naast je neerleggen, maar moet je juist gebruiken als kans voor verandering. Je bepaalt zelf in hoeverre je je laat beinvloeden door een negatief dossier. Het gedrag uit het voorgaande schooljaar heeft een oorsprong. Zoek naar die oorsprong en grijp de kans om de leerling daadwerkelijk te 'ontmoeten'.
Succes,
Ivo Mijland
|
Opschepper
Ter kennismaking heb ik mijn mentorbrugklas voor komend jaar al een keer gezien voor de vakantie. Tweederde van de klas kent elkaar al en die kinderen hebben al een hoop lef. Er is 1 (allochtone) jongen die meteen vaak onderbrak, overal opmerkingen over maakte (geen negatieve opmerkingen maar toch) en zichzelf de hemel in prees met gebaren en al. Heb hem tijdens dat kennismakingsuurtje al eens moeten corrigeren.
In jullie handboek staat dat je vroeg moet beginnen met regels en groepsdynamiek bepalen, en ik wil graag problemen in de kiem smoren.
Volgens mij heeft de jongen veel bevestiging nodig en zal hij van mij ook veel complimenten krijgen. Natuurlijk moet hij leren zijn mond te houden als dat nodig is, maar wellicht kan ik op een leuke manier problemen voorkomen. Hebben jullie wat leuke ideeen over hoe het gedrag van de jongen aangepakt kan worden?
Lees hier alles over in het handboek 'positieve groepsvorming'. De opschepper is waarschijnlijk een onzekere knaap die zijn kwetsbaarheid verstopt achter opvallend gedrag.
|
Voor het eerst mentor
Volgend jaar ben ik voor het eerst mentor. Nu lees ik in het handboek wel over verschillende groepsfases, maar ik kan niet genoeg in dat hoofdstuk ontdekken wat ik wel of niet kan doen om er een goeie groep van te maken. Zijn er oefeningen voor?
Josje,
eerstejaars mentor die er veel zin in heeft!
Ook ik ben volgend jaar voor het eerst mentor en ik zal dit topic blijven volgen. Ik heb er ook ontzettend veel zin in!
Beste Josje en Linda,
Leuk dat jullie volgend jaar mentor worden. Met je mentorleerlingen heb je toch iets speciaals. Wij adviseren schoolleidingen altijd nieuwe mentoren een cursus te laten volgen. Dat kan zowel intern (op de eigen school) als extern (praktijktraining). In dit laatste geval denk ik dan aan de trainingen: Hoe word ik een goede mentor en Hoe maak ik van mijn mentorklas een groep.
Ook het boek biedt houvast. In de trainingen gaan we echter veel dieper in op de onderwerpen en oefenen we ook daadwerkelijk met materiaal.
De vraag van Josje gaat speciaal over het groepsproces. In het tijdschrift "Bij de les" van september as. verschijnt een artikel hierover. met name over de houding van de mentor bij de start van het schooljaar.
Zoals je in het boek hebt gelezen, doorloopt iedere groep dezelfde fases. Ook als een klas vrijwel ongewijzigd doorgaat na de zomervakantie zie je die fases terugkeren. Na de zomervakantie is iedere groep in verwarring en juist deze verwarring biedt de mentor kansen.
In de eerste plaats is het van belang je even in de koppositie te plaatsen. Zorg ervoor dat je bij de deur van je lokaal staat als je leerlingen binnenkomen, zeker die eerste schooldag en maak met allemaal oogcontact. Even een persoonlijke begroeting!
Vervolgens vertel je dat je erover nagedacht hebt en dat het jouw bedoeling is dat jouw klas dit jaar de leukste klas van de school wordt! Je hebt daarvoor hun medewerking nodig want uiteindelijk vormen zij de groep. je kunt voor het vervolg de kennismakingsles uit het boek gebruiken (hfd 9).
Het is niet alleen van belang om aandacht te besteden aan het groepsproces aan het begin van het jaar. Zo om de paar weken is het goed weer een oefening te doen die in dat licht staat. Afhankelijk van het leerjaar, ben ik enthousiast over het materiaal : De leraren worden minder gek (geschikt voor de onderbouw). Je kunt in het handboek lezen hoe je het kunt bestellen.
ik hoop dat jullie gaan genieten als mentor. Ik wens jullie daar veel succes bij.
Maya Bakker
|
Mentor
Wat is jullie visie op begeleiding van leerlingen in het VO? Hoe ziet een goed mentoraat er uit in a) de onderbouw van het VMBO en b) in de bovenbouw in het VO? Moet hier onderscheid in worden gemaakt??
Beste mentor,
Uiteraard zijn er verschillen in de mentortaak in verschillende jaarlagen. Brugklasmentoren hebben andere uitdagingen als mentoren in een eindexamenklas. Toch is er in de basishouding wel veel hetzelfde. Het mentoraat is zowel op vaardigheden als attitudeniveau een uitdagende job. Goede mentoren zijn bereid om te leren van anderen, ook van hun leerlingen. Ze durven zichzelf te zijn. Zijn zich bewust van de belangrijke verbinding tussen thuis en school en kunnen constructief omgaan met kritische ouders. Ook zijn ze bereid zich in te lezen in dagelijkse leerproblematiek, die zowel in de brugklas als in de bovenbouw voorkomt. Maar goede mentoren kennen ook hun grenzen en weten wat wel en niet passend geven is in hun werk. Ach, ons handboek staat vol met kwaliteitskenmerken voor de 'leukste mentor van de school'. Laten we het kort houden en het goed mentoraat uitdrukken in enkele basisbegrippen. Een goede mentor durft zichzelf te zijn, heeft de juiste attitude en investeert in zijn leerlingen. Tot slot is hij bereid om zicht te trainen in zijn job, bijvoorbeeld door een basistrainign mentoraat, waarin een gezonde basis voor een succesvol mentoraat gelegd wordt. Het mentoraat mag en kan niet gezien worden als een klusje dat je er als leraar nog even naast doet. Daarmee doe je jezelf, je leerlingen, de school en de ouders tekort.
Ivo Mijland
|
disciplinering en begeleiding
Welk gedrag moet de mentor vertonen om zijn disciplinerende rol ten opzichte van een leerling (de rol van beoordelaar/bestraffer) effectief te kunnen spelen, zonder dat dat in conflict komt met zijn rol als begeleider?
Maria van Groenestijn (docent KT en mentor Gymnasium leerjaar 1), namens collega-mentoren
Dag Maria,
Het lijkt de moeilijkste taak die we hebben. Strafmaatregelen nemen en toch de aardige begeleider kunnen blijven. Toch is het niet zo heel lastig. Hoofdzaak is dat je de leerling blijft zien, ondanks zijn 'fout'. Momenteel begeleid ik een jongen die door persoonlijke problemen vaak in de fout gaat op school. Hij zegt precies wat jij vraagt: "Natuurlijk moet ik gestraft worden, maar ze moeten wel blijven luisteren naar mijn verhaal. Pas als ik zie dat ze mij blijven zien, zal ik me anders kunnen gedragen. Er is altijd een reden voor mijn slechte gedrag. Gelukkig heb ik 1 juffrouw die mij blijft vragen: hoe gaat het eigenlijk met jou. Die juf neemt het nog een beetje voor mij op."
Anders gezegd: ga na het opleggen van een eventuele straf direct over op het maken van werkelijk contact tussen subject-subject en straal in alles uit dat je de ander ziet.
Succes.
Ivo Mijland
|
Tijd vinden voor preventieve mentorgesprekken
Welke systemen/oplossingen/ handige tips zijn er om preventieve mentorgesprekken te voeren met al je mentorleerlingen?
Op mijn school staat er voor het mentoraat in een tweede klas VMBO-T 50 uur voor de invulling van het mentoraat. In deze uren word je geacht het digitale leerlingvolgsysteem bij te houden, de leerlingen te volgen qua leerprestaties, contacten met ouders te onderhouden enz.
het voeren van preventieve gesprekken met mijn mentorleerlingen schiet er regelmatig bij in. Omdat ik er van overtuigd ben dat preventief beter werkt dan curatief. Is dit voor mij al een aantal jaren een bron van frustratie: Ook de gemiddelde leerling heeft recht op begeleiding van z'n mentor. De maatschappelijke stage is nu wettelijk verplicht maar dat zou toch niet moeten gelden voor het mentoraat.
Met vriendelijke groeten R.Tuenter
Hallo,
Vooropgesteld: voor het mentoraat krijg je niet gauw voldoende uren. Het is een zware taak die veel tijd vergt. In ons handboek pleiten we voor mentorgesprekjes voor de herfstvakantie. Een flinke investering, maar eentje die je terugbetaald krijgt. Wat vaak erg goed werkt is dat je zoekt naar gemeenschappelijke momenten waarop mentorklas en mentor een vrij uur hebben (begin of eind van de dag of ergens een tussenuur). In elke lesuur kun je drie gesprekjes plannen. Doe dat op basis van willekeur. In ons handboek lees je hier meer over.
Succes.
Ivo
|
mentorcompetenties in beeld
Zijn er op de markt goede enquetes die mentor competenties meten of in kaart kunnen brengen? (zowel voor docenten, mentoren, niet-mentoren, vakdocenten, leerlingen, ouders en management)
Op onze site staat de mentortest. Die geeft een aardig inzicht op je kwaliteiten van dit moment. Aan de hand van de test kun je je oriënteren op ons scholingsaanbod. Bel me als je nadere info wenst: 06-54222194
Ivo Mijland
|
Studiekeuzebegeleiding
Zojuist heb ik een vraag gesteld over mentoren en studiekeuzebegeleiding in VO. Ik heb niet ondertekend met naam en functie. Dat doe ik dan bij deze.
Karin Terpstra
studiekeuzecoach
bite coaching, Mijdrecht
Beste Karin,
Kun je de vraag nogmaals stellen, het systeem filtert de vragen die naamloos geplaatst worden automatisch in een prullenbakje.
Sorry, het nadeel van automatisering :)
Ivo
|
|
Hier kunt u een vraag stellen aan de auteurs, vindt u de belangrijkste gestelde vragen en de antwoorden daarop! De auteurs hebben ervaring als mentor en verzorgen ook basis- en verdiepingstrainingen mentoraat. |